ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ PIGTAIL

Τι είναι το pigtail.

Ο αυτοσυγκρατούμενος ουρητηρικός καθετήρας (jj stent ή pigtail) είναι ένα πλαστικό σωληνάκι με μήκος 24 με 28 εκατοστά του οποίου οι άκρες αναδιπλώνονται αυτόματα. Τα παλαιότερα μοντέλα έκαναν διπλή αναδίπλωση με αποτέλεσμα η άκρη να μοιάζει με τη στριφογυριστή ουρά του γουρουνιού (pigtail). Τα πλεονεκτήματα αυτής της κατασκευής του pigtail είναι ότι αγκιστρώνεται εύκολα και αυτόματα στη νεφρική πύελο και στην κύστη, ενώ ταυτόχρονα είναι πολύ μαλακό για να μπορεί να μπαίνει και να βγαίνει εύκολα.

Πότε χρειάζεται pigtail.

Ο βασικός λόγος τοποθέτησης ουρητηρικού καθετήρα είναι η διατήρηση της απορροής των ούρων από το νεφρό στην κύστη. Τοποθέτηση pigtail άρα γίνεται όποτε υπάρχει απόφραξη του νεφρού ή φοβόμαστε ότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να γίνει απόφραξη.

Φράξιμο του ουρητήρα μπορεί να γίνει από ενδοαυλικά ή εξωαυλικά αίτια. Ενδοαυλικά αίτια μπορεί να είναι μια πέτρα, ένα πήγμα αίματος ή ένας όγκος του ουρητήρα. Εξωαυλικά αίτια είναι ένας όγκος των γυναικείων γεννητικών οργάνων ή ίνωση του οπίσθιου περιτοναίου.

Το πρόβλημα με την απόφραξη του νεφρού είναι ότι αρχικά υπάρχει ισχυρός πόνος ( κολικός νεφρού) αλλά όσο παραμένει η απόφραξη μειώνεται η νεφρική λειτουργία και μετά από ένα χρονικό διάστημα η απώλεια νεφρικής λειτουργίας είναι μη αντιστρέψιμη. Επιπλέον η στάση των ούρων είναι ευνοϊκός παράγοντας για ανάπτυξη μικροβίων με αποτέλεσμα αποφρακτική πυελονεφρίτιδα η οποία είναι σοβαρή και δυνητικά θανατηφόρα νόσος.

Τοποθέτηση pigtail γίνεται επίσης προληπτικά στην αρχή ή στο τέλος επεμβάσεων όπου υπάρχει κίνδυνος κάκωσης του ουρητήρα. Γυναικολόγοι και γενική χειρουργοί ζητάνε προληπτικά την τοποθέτηση pigtail για να μην γίνει κατά λάθος διατομή του ουρητήρα. Οι ουρολόγοι τοποθετούν pigtail στο τέλος ενδοσκοπικών επεμβάσεων στο νεφρό και στον ουρητήρα όταν υπάρχει κίνδυνος λιθιασικά συγκρίματα ή μετεγχειρητικό οίδημα να φράξουν το νεφρό. Pigtail μπορεί να τοποθετηθεί και πριν την επέμβαση αν ο ουρητήρας είναι πολύ στενός και δεν μπορούν να περάσουν τα εργαλεία.

Ο χρόνος παραμονής του pigtail εξαρτάται από τη χρησιμότητα του. Μπορεί να αφαιρεθεί άμεσα μετεγχειρητικά ή μετά από μία δύο εβδομάδες μετά από μια επέμβαση για πέτρα στα νεφρά. Σε περίπτωση στενώματος του ουρητήρα που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αλλιώς μπορεί να χρειαστεί να παραμείνει έπ’ αόριστον. Σε αυτή την περίπτωση το pigtail το αλλάζουμε κάθε 3 με 6 μήνες ανάλογα με το υλικό γιατί υπάρχει κίνδυνος να σχηματιστούν πέτρες πάνω του και να βουλώσει.

Πως γίνεται η τοποθέτηση pigtail.

Η τοποθέτηση ουρητηρικού καθετήρα γίνεται στο χειρουργείο με μια διαδικασία αντίστοιχη της κυστεοσκόπησης και με τη χρήση ακτινοσκοπικού μηχανήματος για τον έλεγχο της σωστής τοποθέτησης.

Ο ουρολόγος αρχικά κάνει μια κυστεοσκόπηση και εντοπίζει το ουρητηρικό στόμιο. Μετά ρίχνει μέσα στον ουρητήρα σκιαγραφικό για να γίνει ανιούσα πυελογραφία και να αναδειχθεί η ανατομία του ουρητήρα και τυχών εμπόδια. Το επόμενο βήμα είναι η προώθηση ενός οδηγού σύρματος μέχρι το νεφρό. Ο ουρολόγος πάνω από το οδηγό σύρμα σπρώχνει το pigtail μέχρι τη σωστή θέση και μετά αφαιρεί το σύρμα. Κάθε βήμα ελέγχεται με ακτινοσκόπηση και την εικόνα της κυστεοσκόπησης. Η όλη διαδικασία γίνεται υπό αναισθησία. Στις γυναίκες μπορεί να γίνει και χωρίς αναισθησία αλλά συνήθως δεν προτιμάται. Ο χρόνος που θα διαρκέσει η επέμβαση εξαρτάται από τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει ο ουρολόγος.

Επιπλοκές της τοποθέτησης pigtail

Η πρώτη δυσκολία που μπορεί να αντιμετωπίσει ο ουρολόγος είναι η αδυναμία εύρεσης ουρητηρικού στομίου ή η αδυναμία προώθησης του σύρματος και του ουρητηρικού καθετήρα. Σε αυτή την περίπτωση εγκαταλείπεται η προσπάθεια και αν είναι απαραίτητο γίνεται προσπάθεια για τοποθέτηση νεφροστομίας.

Ακόμα και το πιο καλά τοποθετημένο pigtail μπορεί να προκαλέσει ενοχλήσεις στον ασθενή. Το pigtail είναι ξένο σώμα και ως τέτοιο μπορεί να προκαλέσει αιματουρία, αίσθημα συχνοουρίας ή αντανακλαστικό πόνο στο νεφρό όταν ο ασθενής ουρεί ή σφίγγεται. Μπορεί να γίνει δοκιμή με φάρμακα για τη μείωση των συμπτωμάτων αλλά έτσι κι αλλιώς η παραμονή του ουρητηρικού καθετήρα είναι σύντομη.

Τα πράγματα είναι πιο δύσκολα όταν το pigtail χρειάζεται να μείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα ή αν για κάποιο λόγο έχει ξεχαστεί στο σώμα του ασθενή. Το pigtail προσφέρει πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθούν μικρόβια πάνω του και μπορεί να είναι αιτία ουρολοιμώξεων. Επίσης μικρές ή μεγάλες πέτρες μπορεί να αναπτυχθούν πάνω σε όλο το pigtail από το νεφρό ως την κύστη. Σε αυτή την περίπτωση η αφαίρεσή των λίθων και του pigtail μπορεί να είναι πολύ δύσκολη και χρονοβόρα.

Πόσο κοστίζει η τοποθέτηση pigtail.

Η τοποθέτηση pigtail γίνεται σε κλινική, με γενική αναισθησία,υπο ακτινοσκόπηση και συνήθως στα πλάισια αντιμετώπισης λιθίασης ή όγκου. Κατα συνέπεια το κόστος εξαρτάται από την τιμολογιακή πολιτική της κλινικής. Το ίδιο ισχύει και για την αλλαγή pigtail.

Πόσο κοστίζει η αφαίρεση pigtail.

Το pigtail μπορεί να αφαιρεθεί εύκολα στο ιατρείο με τοπική αναισθησία και με μια διαδικασία ανάλογη της κυστεοσκόπησης. Το κόστος σε αυτή την περίπτωση είναι 250 ευρώ και γίνεται στο ιατρείο της Γλυφάδας.