share on:

Τι είναι η προστατίτιδα;

Ο όρος προστατίτιδα καλύπτει ένα ευρύ φάσμα διαγνώσεων το οποίο περιλαμβάνει 4 κλινικές οντότητες: μία οξεία νόσο η οποία χρήζει άμεσης επέμβασης (οξεία βακτηριακή προστατίτιδα), δύο χρόνιες νόσους (χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα, σύνδρομο χρόνιου πυελικού άλγους) και ένα τυχαίο ιστολογικό εύρημα (ασυμπτωματική προστατίτιδα).

Εξετάσεις για προστατίτιδα

Ο ουρολόγος διαθέτει διάφορες διαγνωστικές εξετάσεις για να διαφοροποιήσει και να κατηγοριοποιήσει τα 4 είδη προστατίτιδας. Αυτές περιλαμβάνουν εξετάσεις εντοπισμού και καλλιέργειας προστατικού υγρού μετά από μάλαξη όπως είναι η εξέταση των 4 ποτηριών κατά Stamey-Meares και η εναλλακτική εξέταση 2 ποτηριών καθώς επίσης και καλλιέργειες ούρων.

Η δοκιμασία Stamey Meares περιλαμβάνει την καλλιέργεια της αρχικής ούρησης που ξεπλένει την ουρήθρα (VB1), την καλλιέργεια από το μέσο της ούρησης που έρχεται από την κύστη (VB2), τη προστατική μάλαξη και την καλλιέργεια του προστατικού εκκρίματος (EPS) και τέλος την καλλιέργεια ούρων μετά την μάλαξη (VB3). 

Η μέτρηση του υπολείμματος ούρων μετά την ούρηση συστήνεται στις περιπτώσεις που υποπτευόμαστε απόφραξη. Η καλλιέργεια σπέρματος, η μέτρηση PSA και το διορθικό υπερηχογράφημα προστάτη δεν έχουν ιδιαίτερη σύσταση για την εκτίμηση ασθενών με προστατίτιδα, παρ’ όλα αυτά οι εξετάσεις μπορεί ήδη να έχουν γίνει σε ασθενείς οι οποίοι ελέγχονται για άλλα ουρολογικά προβλήματα.

Παρομοίως ο απεικονιστικός έλεγχος έχει ρόλο μόνο στον αποκλεισμό άλλων ουρολογικών διαγνώσεων και όταν ο ασθενής με οξεία βακτηριακή προστατίτιδα δεν έχει την αναμενόμενη ανταπόκριση στην αρχική αντιβιοτική θεραπεία. Άλλες εργαστηριακές εξετάσεις (γενική αίματος, ηλεκτρολύτες, καλλιέργεια αίματος) μπορεί να χρειαστεί να γίνουν για έναν ασθενή ο οποίος φαίνεται σε κακή γενική κατάσταση ή έχει συνυπάρχουσες παθήσεις.

δοκιμασια σταμευ μυερσ

 

Τι είναι ο προστάτης αδένας;

Ο προστάτης αδένας βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη στους άντρες και το φυσιολογικό μέγεθος είναι περίπου όσο ένα κάστανο. Η ουρήθρα που μεταφέρει τα ούρα ξεκινάει από την ουροδόχο κύστη και περνάει από το μέσο του προστάτη. Η κύρια λειτουργία του προστάτη είναι να παράγει ένζυμα που συμπληρώνουν το σπερματικό υγρό και βοηθούν στην γονιμοποίηση.

προστατιτιδα2

 

 

Τι είναι η οξεία προστατίτιδα;

Η οξεία βακτηριακή προστατίτιδα είναι μία οξεία βακτηριακή λοίμωξη του προστάτη. Η Escherichia Coli είναι το πιο συχνό παθογόνο που βρίσκεται.

Πώς γίνεται η διάγνωση της οξείας προστατίτιδας;

Η διάγνωση της οξεία βακτηριακής προστατίτιδας συχνά γίνεται μόνο από τα συμπτώματα και την κλινική εικόνα. Τα συμπτώματα ούρησης μπορεί να είναι ερεθιστικά (π.χ. συχνοουρία, επιτακτικότητα, πόνος στην ούρηση) ή αποφρακτικά (π.χ. μειωμένη ροή ούρων, διακοπτόμενη ούρηση, ατελής κένωση κύστης). Ο ασθενής μπορεί να νοιώθει πόνο χαμηλά στην κοιλιά, στην περιοχή του περινέου και στα έξω γεννητικά όργανα. Μπορεί να υπάρχουν γενικευμένα συμπτώματα όπως πυρετός, ρίγος, αδιαθεσία, ναυτία, εμετοί και σημεία σήψης (ταχυκαρδία και υπόταση). Η κλινική εξέταση μπορεί να δείξει έναν προστάτη ευαίσθητο στην ψηλάφηση και μία φουσκωμένη κύστη λόγω επίσχεσης ούρων. Η καλλιέργεια ούρων επιβεβαιώνει τη διάγνωση.

Θεραπεία της οξείας προστατίτιδας.

Τη χρονική στιγμή της εκτίμησης του ασθενούς πρέπει να γίνει άμεση έναρξη εμπειρικής θεραπείας. Η αντιβιοτική θεραπεία θα επανεκτιμηθεί τη στιγμή που έχουμε διαθέσιμα τα αποτελέσματα της καλλιέργειας ούρων και του αντιβιογράμματος.

Ασθενείς με ήπια συμπτώματα μπορούν να πάρουν θεραπεία στο σπίτι. Αυτοί που είναι σοβαρά άρρωστοι ή με πιθανή ουροσήψη χρειάζονται νοσηλεία και ενδοφλέβια αντιβίωση. Από τη στιγμή που οι ασθενείς απυρετούν μπορεί να συνεχίσουν με αντιβίωση από το στόμα βάση της καλλιέργειας. Η ελάχιστη διάρκεια θεραπείας είναι 4 εβδομάδες, παρόλα αυτά η βέλτιστη διάρκεια είναι οι 6 εβδομάδες εξ’ αιτίας της πιθανής ανθεκτικότητας των μικροοργανισμών.

Εάν ο πυρετός επιμένει μετά από 36 ώρες, η πιθανότητα προστατικού αποστήματος πρέπει να εκτιμηθεί και να γίνει απεικόνιση με αξονική τομογραφία ή διορθικό υπερηχογράφημα. Τα προστατικά αποστήματα χρειάζονται παροχέτευση. Ασθενείς οι οποίοι είναι ανοσοκατεσταλμένοι και ειδικά αυτοί που έχουν μη ρυθμισμένο σακχαρώδη διαβήτη είναι πιο επιρρεπείς στο να πάθουν οξεία βακτηριακή προστατίτιδα ή/και προστατικό απόστημα.

Τι είναι η χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα

Η χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα είναι μία επίμονη βακτηριακή λοίμωξη του προστάτη η οποία διαρκεί παραπάνω από 3 μήνες. Οι επαναληπτικές καλλιέργειες ούρων δείχνουν την ανάπτυξη του ίδιου βακτηρίου. Παράγοντες κινδύνου είναι η φίμωση, οι απροστάτευτες σεξουαλικές επαφές, η καλοήθης υπερπλασία προστάτη, τα στενώματα ουρήθρας, η υπερτροφία του αυχένα της κύστης, ο προηγηθείς καθετηριασμός ή κυστεοσκόπηση και η ανατομική προδιάθεση για παλίνδρομη ροή από τα ενδοπροστατικά σωληνάρια.

Κλινική εικόνα

Σε αντίθεση με τους ασθενείς με οξεία βακτηριακή προστατίτιδα, οι άνδρες με χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα δεν έχουν όψη πάσχοντος. Εμφανίζουν υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις, ουρηθρίτιδες ή επιδιδυμίτιδες με το ίδιο βακτηριακό στέλεχος. Ανάμεσα στα συμπτωματικά επεισόδια τα παθογόνα μικρόβια παραμένουν και μπορούν να εντοπιστούν στις καλλιέργειες. Οι ασθενείς μπορεί να έχουν ερεθιστικά συμπτώματα ούρησης και να εμφανίσουν πόνο στους όρχεις, στο περίνεο, στο κάτω μέρος της πλάτης και μερικές φορές στην άκρη ρου πέους. Στην κλινική εξέταση οι ασθενείς είναι συνήθως απύρετοι και η δακτυλική εξέταση του προστάτη έχει ποικίλα ευρήματα.

Η διάγνωση της χρόνιας βακτηριακής προστατίτιδας βασίζεται στο ιστορικό και την κλινική εξέταση καθώς και στις θετικές καλλιέργειες από τη δοκιμασία Stamey-Meares.

Πώς γίνεται η θεραπεία της χρόνιας προστατίτιδας;

Επειδή η χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα είναι μία βακτηριακή λοίμωξη πρέπει να επιλεχθεί ένα κατάλληλο αντιβιοτικό με καλή διείσδυση στον προστατικό ιστό. Οι κινολόνες συνιστώνται ως φάρμακα πρώτης γραμμής. Φάρμακα δεύτερης γραμμής περιλαμβάνουν τη δοξυκυκλίνη και την αζιθρομυκίνη. Το θεραπευτικό σχήμα συνήθως κρατάει 4 με 6 εβδομάδες, εντούτοις συχνά χρειάζεται ένα σχήμα 6 με 12 εβδομάδων για να εκριζώσει τον παθογόνο μικροοργανισμό και για να αποτρέψει την υποτροπή.

Μη βακτηριακή Προστατίτιδα/Σύνδρομο Χρόνιου Πυελικού Άλγους

Η χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα/σύνδρομο χρόνιου πυελικού άλγους χωρίζεται σε 2 κατηγορίες: την φλεγμονώδη, στην οποία ανευρίσκονται λευκοκύτταρα στο προστατικό έκκριμα ή στα ούρα μετά τη μάλαξη του προστάτη και τη μη φλεγμονώδη στην οποία δεν ανευρίσκονται λευκοκύτταρα. Η αιτιοπαθογένεση της νόσου δεν είναι ξεκάθαρη και μπορεί να είναι λοιμώδης, αυτοάνοση ή να οφείλεται σε νευρομυϊκό σπασμό. Τα συμπτώματα ποικίλουν ενώ μελέτες έχουν δείξει ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η νόσος προοδευτικά επιδεινώνεται ενώ περίπου το 1/3 των ασθενών θα βελτιωθεί με ή χωρίς θεραπεία.

Κλινικά συμπτώματα χρόνιου πυελικού πόνου

Το κύριο σύμπτωμα της χρόνιας μη βακτηριακής προστατιτίδας/σύνδρομο χρόνιου πυελικού άλγους είναι πόνος που αποδίδεται στον προστάτη, χωρίς να μπορεί να αποδειχτεί λοίμωξη. Στην κλινική εξέταση ευαισθησία στην ψηλάφηση του προστάτη ή σπανιότερα της πυέλου παρουσιάζεται σε περίπου τους μισούς ασθενείς.

Διάγνωση χρόνιου πυελικού άλγους

Η εκτίμηση και η διάγνωση του συνδρόμου χρόνιου πυελικού πόνου είναι αρκετά δύσκολη και απαιτητική. Οι περισσότερες από τις εξετάσεις που γίνονται κατευθύνονται στον αποκλεισμό άλλων θεραπεύσιμων ασθενειών (καλοήθης υπερπλασία προστάτη, στένωση ουρήθρας, υπερλειτουργική κύστη, όγκος κύστης). Η εκτίμηση της σοβαρότητας της νόσου, της εξέλιξη της νόσου και της απάντησης στη θεραπεία μπορεί να εκτιμηθεί μόνο με ειδικά πιστοποιημένα ερωτηματολόγια καταγραφής συμπτωμάτων. Η ποιότητα της ζωής θα πρέπει επίσης να εκτιμηθεί επειδή μπορεί να είναι πολύ χαμηλή σε σχέση με άλλες χρόνιες νόσους.

Θεραπεία χρόνιου πυελικού άλγους

Υπάρχει μεγάλη ποικιλία στα αποτελέσματα διαφόρων κατηγοριών θεραπείας στις δημοσιευμένες μελέτες. Συνήθως χρειάζεται πολυπαραγοντική αντιμετώπιση βασισμένη στα κυριότερα συμπτώματα και λαμβάνοντας υπόψη τη συννοσηρότητα. Ο συνδυασμός αντιβιοτικών, άλφα αναστολέων και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων έχει δείξει αποτελεσματικότητα στη βελτίωση των συμπτωμάτων.

Άλλες θεραπείες μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι η χρήση φυτικών σκευασμάτων με quercetin (ένα πολυφαινολικό βιοφλαβονοειδές) ή cernilton (απόσταγμα γύρης πολυετούς ήρας), καθώς επίσης και υψηλές δόσεις pentosan polysulphate.

Επίσης αποτελεσματικότητα έχουν δείξει μία σειρά από φυσικές θεραπείες όπως η θεραπεία με κρουστικά κύματα, ο ηλεκτροβελονισμός και η νευροδιέγερση του οπίσθιου κνημιαίου νεύρου. Σε ασθενείς με έντονη ψυχολογική δυσφορία θα πρέπει να προσφερθεί ψυχοθεραπεία εστιασμένη στον χρόνιο πυελικό πόνο.

Εικόνα admin

Αντώνιος Λογοθέτης Ουρολόγος, Fellow European Board of Urology

Σπούδασα στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο και αποφοίτησα το 2003. Ειδικεύτηκα για 1 ½ χρόνο στη χειρουργική στο Νοσοκομείο Παίδων Πεντέλης, έπειτα για 6 μήνες στην Ουρολογική Κλινική του Νοσοκομείου Σύρου και για 4 χρόνια στην Β’ Πανεπιστημιακή Κλινική του Σισμανόγλειου Νοσοκομείου. Η συνεχής ενημέρωση στον τομέα της ουρολογίας είναι πρωταρχικός μου στόχος, έτσι μετά εξειδικεύτηκα στην Ακράτεια και τη Νευροουρολογία στο Νοσοκομείο Southmead NHS Trust, Bristol στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ογκολογική Ουρολογία στο νοσοκομείο The Christie NHS Foundation Trust Manchester. Οι τομείς που ειδικεύομαι είναι η νευροουρολογία, η ουροδυναμική, η στυτική δυσλειτουργία, υπογονιμότητα, η γυναικο-ουρολογία και η ακράτεια. Είμαι επιστημονικός συνεργάτης του Ιατρικού Αθηνών όπου είμαι υπεύθυνος για το Ουροδυναμικό εργαστήριο και επιστημονικός συνεργάτης για τον καρκίνο του πέους της Β’ Πανεπιστημιακής Ουρολογικής Κλινικής και υποψήφιος διδάκτορας.