Ενδοπεϊκές ενέσεις
ΑΓΓΕΙΟΕΝΕΡΓΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΕΝΔΟΠΕΪΚΕΣ ΕΝΕΣΕΙΣ
Σε γενικές γραμμές τα ακόλουθα φάρμακα χρησιμοποιούνται ή έχουν χρησιμοποιηθεί για διαγνωστικούς και θεραπευτικούς σκοπούς παγκοσμίως:
- PGE1 (Προσταγλαδίνη Ε1 ή αλπροσταδίλη). Eμπορική ονομασία caverject.
- Παπαβερίνη (διάφορα γενόσημα διαθέσιμα παγκοσμίως)
- Συνδυασμός παπαβερίνης - φαιντολαμίνης. Eμπορική ονομασία androskat. Dιαθέσιμο σε μερικές Ευρωπαϊκές χώρες.
- Trimix. Μείγμα PGE1, παπαβερίνης, φαιντολαμίνης. Δεν υπάρχει διαθέσιμο εμπορικό έτοιμο προς χρήση.
- Συνδυασμός αγγειοενεργού εντερικού πεπτιδίου (VIP) και φαιντολαμίνης. Εμπορική ονομασία invicorp. Διαθέσιμο μόνο σε μία Ευρωπαϊκή χώρα.
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΔΟΠΕΪΚΩΝ ΕΝΕΣΕΩΝ.
Τα προαναφερόμενα αγγειοενεργά φάρμακα χρησιμοποιούνται για διαγνωστικούς λόγους για να ελεχθεί η ικανότητα χάλασης των σηραγγωδών σωμάτων και σε συνδυασμό με το τρίπλεξ πέους για τον έλεγχο του αγγειακού συστήματος του πέους. Όταν χρησιμοποιείται για διαγνωστικούς λόγους το ποσοστό ανταπόκρισης (πλήρης στύση) είναι 73% για την αλπροσταδίλη.
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΔΟΠΕΪΚΩΝ ΕΝΕΣΕΩΝ.
Αλπροσταδίλη (caverject).
Οι συνηθισμένες δόσεις αλπροσταδίλης εξαρτώνται από την υποκείμενη αιτιολογία της στυτικής δυσλειτουργίας και της υπολειπόμενης ικανότητας χάλασης των σηραγγωδών σωμάτων. Οι δόσεις που χρησιμοποιούνται στη στυτική δυσλειτουργία κυμαίνονται μεταξύ 5μg και 40μg με τις πιο συχνά χρησιμοποιούμενες δόσεις να είναι μεταξύ 10μg και 20μg. Σε ασθενείς μετά από πυελικό χειρουργείο (ριζική προστατεκτομή, κυστεκτομή) η δόση έναρξης θα πρέπει να είναι τα 5 μg εξ’ αιτίας του υψηλότερου κινδύνου πριαπισμού και εξαιτίας του γεγονότος ότι σε ασθενείς μετά από κάκωση των νεύρων η χρήση προσταγλαδίνης σχετίζεται με σχετικά υψηλά ποσοστά δυσάρεστων και επώδυνων αισθήσεων μετά τη στύση που έχει προκληθεί από προσταγλαδίνη. Τα ποσοστά μακροχρόνιας επιτυχίας με αλπροσταδίλη είναι πολύ υψηλά και κυμαίνονται ανάμεσα στο 91 με 96% μετά από επιτυχή εκπαίδευση του ασθενή. Η συχνότητα των ενέσεων στις διάφορες μελέτες κυμαινόταν μεταξύ δύο και τεσσάρων το μήνα. Τα ποσοστά ικανοποίησης με ενδοπεϊκές ενέσεις προσταγλαδίνης συγκρίνονται με αυτά των χαπιών αναστολέων της φωσφοδιεστεράσης 5. Σε ποσοστό περίπου 80% οι ασθενείς είναι ικανοποιημένοι με τη θεραπεία, παρατηρούν βελτίωση στη σεξουαλική τους ζωή και θεωρούν ότι οι ενέσεις είναι εύκολο να γίνουν.
Συνδυασμός παπαβερίνης και φαιντολαμίνης
Ο συνδυασμός παπαβερίνης και φαιντολαμίνης είναι εμπορικά διαθέσιμος σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες με την ονομασία androskat. Το androskat περιέχει μία αμπούλα των 2 ml με συγκέντρωση 15mg παπαβερίνης και 0,5mg φαιντολαμίνης ανά ml. Δηλαδή συγκεκριμένα ανά αμπούλα περιέχονται 30mg παπαβερίνης και 1 mg φαιντολαμίνης. Σε γενικές γραμμές η αποτελεσματικότητα μιας αμπούλας androskat αντιστοιχεί σε 10μg αλπροσταδίλης.
Συνδυασμός παπαβερίνης, φαιντολαμίνης και αλπροσταδίλης (trimix)
Η πρώτη αναφορά στον τριπλό συνδυασμό παπαβερίνης, φαιντολαμίνης και αλπροσταδίλης, έγινε το 1990 από τον Goldstein και από τότε έχουν δημοσιευτεί διάφοροι συνδυασμοί δόσεων. Το trimix ενδείκνυται ιδιαίτερα σε ασθενείς στους οποίους η ένεση αλπροσταδίλης ήταν ανεπιτυχής ή επώδυνη. Σε μία μελέτη που συγκρίθηκε η μονοθεραπεία αλπροσταδίλης με trimix, οι περισσότεροι ασθενείς εξέφρασαν την προτίμησή τους στο trimix. Το κύριο μειονέκτημα του trimix είναι ότι δεν υπάρχει εμπορικά διαθέσιμο φάρμακο και θα πρέπει ο συνδυασμός να γίνει από φαρμακοποιό. Το trimix φαίνεται να είναι ανώτερο της σκέτης αλπροσταδίλης σε ασθενείς με φλεβική διαφυγή και σε ασθενείς μετά από πυελικό χειρουργείο στους οποίους η αλπροσταδίλη προκάλεσε πόνο. Επειδή το trimix έχει υψηλότερο κίνδυνο πριαπισμού οι αρχικές δόσεις θα πρέπει να είναι χαμηλές και να γίνει σταδιακή αύξηση. Σε υψηλές δόσεις trimix ορισμένοι ασθενείς παρατηρούν κλινικά συμπτωματική πτώση της αρτηριακής πίεσης.
Συνδυασμός vip και φαιντολαμίνης
Η πρώτη δημοσίευση για τη χρήση συνδυασμού vip και φαιντολαμίνης έγινε το 1992. Στην αγορά κυκλοφόρησε με την ονομασία invicorp στις δοσολογίες των 25μg/1 mg και 25μg/2mg, σε μορφή αυτόματης συσκευής έγχυσης μίας χρήσης. Το φάρμακο ήταν πολλά υποσχόμενο αλλά επισκιάστηκε από την έλευση του Βιάγκρα Viagra. Αυτή τη στιγμή κυκλοφορεί στη Δανία.
Τεχνική και επιπλοκές των ενδοπεϊκών ενέσεων
Για να αρθούν οι επιφυλάξεις των ασθενών και να μειωθούν οι επιπλοκές της θεραπείας, οι ασθενείς θα πρέπει να εκπαιδευτούν σωστά και να γίνει η χρήση πολύ λεπτών βελόνων (27-30G). Συνήθως χρειάζονται τουλάχιστον δύο εκπαιδευτικές συνεδρίες για να μάθει ο ασθενής τη σωστή τεχνική.
ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΩΝ ΕΝΕΣΙΜΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ
Πριαπισμός.
Ο πριαπισμός συμβαίνει πολύ πιο συχνά με την παπαβερίνη και με το μείγμα παπαβερίνης φαιντολαμίνης από΄ ότι με αλπροσταδίλη σκέτη και παρατηρείται πιο συχνά στη νευρογενή στυτική δυσλειτουργία ιδίως μετά από κάκωση νωτιαίου μυελού ή πυελικό χειρουργείο.
Ίνωση
Η ίνωση εμφανίζεται με τη μορφή ψηλαφητών οζιδίων ή πλακών στο πέος ή σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ως ίνωση σηραγγωδών σωμάτων. Η ίνωση συμβαίνει πιο συχνά με ενέσεις που περιέχουν παπαβερίνη. Στο 25% με 60% των περιπτώσεων η ίνωση σχετίζεται με κάμψη του πέους. Μελέτες έχουν δείξει ότι στο 33 με 47% των περιπτώσεων οι πλάκες θεραπεύονται από μόνες τους.
Αίσθημα πόνου
Συμβαίνει πιο συχνά σε ενέσεις αλπροσταδίλης και σε νευρογενείς ασθενείς ιδίως μετά από πυελικό χειρουργείο.
Αυξημένα ηπατικά ένζυμα
Έχει παρατηρηθεί μόνο με τη χρήση φαρμάκων που περιείχαν παπαβερίνη.
Ποσοστά διακοπής θεραπείας
Το ποσοστό διακοπής της θεραπείας με αλπροσταδίλη είναι 55% στους 18 μήνες και 67% στα 4 χρόνια. Οι αιτίες διακοπής της θεραπείας ήταν κακή ανταπόκριση, δυσκολία χρήσης, αλλαγή σε άλλες θεραπείας, απώλεια σεξουαλικής επιθυμίας και ανεπιθύμητες ενέργειες με πιο συχνή τον πόνο.
ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΩΝ ΕΝΔΟΠΕΪΚΩΝ ΕΝΕΣΕΩΝ
Παρατεταμένη στύση, πριαπισμός
Η εμφάνιση του πριαπισμού εξαρτάται από το είδος και τη δόση του φαρμάκου που χρησιμοποιήθηκε. Πριαπισμός που κρατά περισσότερο από 6 ώρες πρέπει να αντιμετωπιστεί είτε με τη χορήγηση αντίδοτου είτε με αφαίμαξη. Οι 6 ώρες είναι το απόλυτο όριο μετά από το οποίο μπορεί να γίνει ανεπανόρθωτη ισχαιμική βλάβη στο σηραγγώδη ιστό.
Ίνωση των σηραγγωδών σωμάτων
Εξαρτάται από το φάρμακο που χρησιμοποιείται και από την προσωπική ικανότητα του ασθενή στην ένεση. Σε μεγάλο ποσοστό η ίνωση θεραπεύεται από μόνη της αν και μπορεί να είναι καλύτερο να γίνει προσωρινή διακοπή της θεραπείας για 2 με 4 μήνες και να γίνει επανεκπαίδευση του ασθενή.
Αιμάτωμα στο πέος
Είναι η πιο συχνή παρενέργεια που συμβαίνει με τις ενδοπεϊκές ενέσεις. Σχετίζεται κυρίως με κακή τεχνική και αν επαναλαμβάνεται συχνά μπορεί να σκουρύνει το χρώμα του δέρματος του πέους.
ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΣΘΕΝΩΝ
Ασθενείς σε αντιπηκτικά
Η θεραπεία με ενδοπεϊκές ενέσεις μπορεί να γίνει ακόμα και σε ασθενείς σε βαρφαρίνη (sintrom) χωρίς αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας.
Μεταμοσχευμένοι ασθενείς
Δεν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος από τις ενδοπεϊκές ενέσεις σε ασθενείς που έχουν κάνει μεταμόσχευση νεφρού ή καρδιάς.
Διαβητικοί
Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη και στυτική δυσλειτουργία έχουν αυξημένο κίνδυνο ίνωσης και πόνου από τις ενδοπεϊκές ενέσεις.
Κάκωση νωτιαίου μυελού
Οι ασθενείς με κάκωση νωτιαίου μυελού ανταποκρίνονται καλά στις πεϊκές ενέσεις με συνολική αποτελεσματικότητα της τάξης του 88%. Το Trimix έχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα από το Caverject αλλά και περισσότερες επιπλοκές. Η αποτελεσματικότητα των ενέσεων δεν επηρεάζεται από το επίπεδο της κάκωσης αλλά η ηλικία του ασθενή και το πόσο γρήγορα ξεκινάει η θεραπεία μπορεί να έχει σημασία. Μάθετε περισσότερα για τη νευρογενή στυτική δυσλειτουργία.
Άλλες θεραπείες για τη στυτική δυσλειτουργία