Νευρογενής Κύστη
Νευρογενής κύστη «με απλά λόγια». Τι είναι;
Η «νευρογενής κύστη» είναι η κλινική έκφραση των διαταραχών της ούρησης που έχουν ένα σαφές αιτιολογικό νευρολογικό υπόβαθρο.
Μπορεί να υπάρχει «νευρογενής κύστη» χωρίς νευρολογικό νόσημα;
Όχι, η έκφραση «νευρογενής κύστη» ή «νευρογενείς διαταραχές ούρησης», προϋποθέτουν νευρολογικό νόσημα που αιτιοπαθογενετικά σχετίζεται με τη διαταραχή της λειτουργίας του κατώτερου ουροποιητικού.
Μερικά λόγια για το ουροποιητικό μας σύστημα:
Το ουροποιητικό σύστημα χωρίζεται σε ανώτερο το οποίο αποτελείται από τους νεφρούς και τους ουρητήρες και σε κατώτερο το οποίο αποτελείται από την ουροδόχο κύστη, την ουρήθρα και τον σφιγκτηριακό μηχανισμό.
Πως η νευρολογική βλάβη επηρεάζει τη λειτουργία του κατώτερου ουροποιητικού;
Η ουροδόχος κύστη αποθηκεύει τα ούρα μέχρι το άτομο να επιλέξει το χρόνο και το χώρο που θα ουρήσει. Η κύστη καθώς γεμίζει, έχει την τάση να συσπάται προκειμένου να αδειάσει. Αποκτώντας τον έλεγχο των σφιγκτήρων μας, και ενώ η κύστη στέλνει συνεχώς σήμα στον εγκέφαλο ότι θέλει να αδειάσει, ο εγκέφαλος στέλνει με τη σειρά του ανασταλτικό σήμα και εμποδίζει την ούρηση.
Όταν υπάρχει νευρολογική βλάβη, το μήνυμα από την κύστη προς τον εγκέφαλο δεν μεταβιβάζεται σωστά και συνεπώς το κατασταλτικό μήνυμα του εγκεφάλου δεν φτάνει στην κύστη όπως πρέπει.
Κατά την ούρηση ο εξωστήρας μυς της κύστης συσπάται ωθώντας τα ούρα προς τα έξω ενώ ο σφιγκτήρας θα πρέπει να ανοίγει (χαλαρώνει) προκειμένου τα ούρα να εξέλθουν από την ουρήθρα. Η λειτουργική και ανατομική ακεραιότητα του νευρικού συστήματος εξασφαλίζει τη συνεργασία (συνέργεια) μεταξύ εξωστήρα και σφιγκτήρα.
Στην περίπτωση βλάβης σε συγκεκριμένες περιοχές του νευρικού συστήματος ενδέχεται η συνεργασία αυτή να εμποδίζεται με αποτέλεσμα τη δυσσυνέργεια εξωστήρα-σφιγκτήρα. Σε αυτήν την περίπτωση η κύστη σπρώχνει τα ούρα προς τα έξω, ο σφικτήρας δεν χαλαρώνει και παραμένει κλειστός με αποτέλεσμα τη δυσκολία στην ούρηση και την ατελή κένωση της κύστης.
Μάθετε περισσότερα για το πως το νευρικό σύστημα ελέγχει την ούρηση.
Πως εκφράζεται κλινικά η νευρογενής κύστη;
Η κλινική εικόνα της διαταραχής στην ούρηση διαφέρει ανάλογα με την περιοχή του νευρικού συστήματος που έχει προσβληθεί.
- Βλάβες του εγκεφάλου (Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, σκλήρυνση κατά πλάκας, κρανιοεγκεφαλική κάκωση, νόσος Πάρκινσον κ.α.). ο εγκέφαλος αδυνατεί να καταστείλει την ούρηση με αποτέλεσμα συχνουρία, επιτακτικότητα και επιτακτικού τύπου ακράτεια. Σε αυτή την περίπτωση η ούρηση, αν και μπορεί να είναι ακούσια και μη αναβαλλόμενη, είναι συνήθως συνεργική (δηλαδή ο σφιγκτήρας χαλαρώνει κατά την κένωση), έτσι ώστε η κένωση να είναι εύκολη και πλήρης (χωρίς υπόλειμμα ούρων).
- Βλάβες στο νωτιαίο μυελό (αυχενική, θωρακική και οσφυϊκή μοίρα). Το σήμα από τον εγκέφαλο που καταστέλλει την ούρηση δεν μπορεί να φτάσει στην κύστη με αποτέλεσμα συχνουρία, επιτακτικότητα και επιτακτικού τύπου ακράτεια. Επιπρόσθετα υπάρχει και δυσσυνέργεια εξωστήρα - σφιγκτήρα καθώς έχει διακοπεί η ορθή μεταξύ τους επικοινωνία, με συνέπεια ο σφιγκτήρας να μην χαλαρώνει και η κένωση να είναι δύσκολη και συνήθως ατελής (με υπόλειμμα ούρων).
- Βλάβη στην ιερή μοίρα του νωτιαίου μυελού και στα περιφερικά νεύρα. Η κύστη «δεν έχει την τάση» να συσπάται καθώς γεμίζει και συνήθως δεν υπάρχει η αισθητικότητα της πλήρωσης αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία της σύσπασης του εξωστήρα και την επίσχεση ούρων. Στις περιπτώσεις που υπάρχει ούρηση, αυτή γίνεται με την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης και όχι με τη σύσπαση του εξωστήρα μυ της κύστης. Τότε παρατηρείται ακράτεια από υπερπλήρωση και χρόνια υπόλειμμα ούρων.
Πως αξιολογείται η νευρογενής κύστη;
Ο κλινικός και εργαστηριακός έλεγχος μπορεί να περιλαμβάνει, πέραν του ιστορικού και της κλινικής εξέτασης, ημερολόγια κύστης, απεικόνιση ουροποιητικού και ουροδυναμικό έλεγχο.
Η νευρογενής κύστη είναι επικίνδυνη κατάσταση;
Ναι, δυνητικά η νευρογενής κύστη μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια. Το ουροποιητικό είναι ένα κλειστό σύστημα, το ανώτερο (ουρητήρες και νεφροί) και το κατώτερο ουροποιητικό (κύστη και προσφιγκτηριακή ουρήθρα) είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Οι πιέσεις που αναπτύσσονται στο σύστημα μεταβιβάζονται σε όλα τα σημεία του. Κυρίως στις περιπτώσεις υπερλειτουργίας του εξωστήρα με δυσσυνέργεια εξωστήρα – σφιγκτήρα οι ενδοκυστικές πιέσεις μπορεί να είναι υψηλές με αποτέλεσμα την κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση (επιστροφή των ούρων προς τους νεφρούς). Οι υψηλές πιέσεις μπορεί να οδηγήσουν σε νεφρική ανεπάρκεια.
Πως αντιμετωπίζεται η νευρογενής κύστη;
Ο στόχος της αντιμετώπισης είναι διπλός.
- Ζήτημα ζωής: εξασφαλίζοντας τη λειτουργία του ανώτερου ουροποιητικού με πλήρωση και πλήρη κένωση της ουροδόχου κύστης σε συνθήκες χαμηλών πιέσεων.
- Ζήτημα ποιότητας ζωής: στοχεύοντας στην εγκράτεια ή τη διαχείριση της ακράτειας.
Οι πυλώνες αντιμετώπισης της νευρογενούς κύστης είναι:
Η φαρμακευτική αγωγή που στοχεύει στη μείωση των ενδοκυστικών πιέσεων περιορίζοντας τις συσπάσεις της κύστης. Οι κύριες κατηγορίες φαρμάκων είναι τα αντιχολινεργικά και οι β3 αγωνιστές. Τα φάρμακα αυτά μειώνουν την αισθητικότητα και τη συσπαστικότητα της ουροδόχου κύστης με αποτέλεσμα η κύστη να χωράει περισσότερα ούρα.
Επί αποτυχίας των φαρμάκων μπορεί να γίνει ενδοκυστική ένεση μπότοξ. Το μπότοξ είναι πιο αποτελεσματικό από τα φάρμακα στο να προκαλέσει χαλάρωση της ουροδόχου κύστης. Χρειάζονται επαναληπτικές ενέσεις περίπου κάθε 9 μήνες. Είναι η πιο ενδεδειγμένη θεραπεία για τη νευρογενή κύστη με ακράτεια ούρων.
Οι διαλείποντες καθετηριασμοί που εξασφαλίζουν την περιοδική και πλήρη κένωση σε συνθήκες χαμηλών πιέσεων. Οι διαλείποντες καθετηριασμοί μπορεί να είναι απαραίτητοι είτε γιατί το νευρολογικό πρόβλημα έχει προκαλέσει μειωμένη συσπαστικότητα της κύστης και χρόνια επίσχεση ούρων, είτε γιατί το άδειασμα της κύστης γίνεται με επικίνδυνα υψηλές πιέσεις μέσα στην κύστη, είτε γιατί τα φάρμακα και το μπότοξ για την συχνουρία και ακράτεια προκάλεσαν επίσχεση ούρων. Η εκπαίδευση στους αυτοκαθετηριασμούς γίνεται από ειδικούς νοσηλευτές και οι καθετήρες αποζημιώνονται πλήρως από τον ΕΟΠΥΥ.
Για τα συμπτώματα της νευρογενούς κύστης έχει ένδειξη και η νευροδιέγερση ιερού. Μέχρι πρόσφατα τα περιστατικά αυτά ήταν λίγα γιατί υπήρχε αντένδειξη στη διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας. Από τον Ιούνιο του 2020 είναι διαθέσιμο και στη χώρα μας το καινούργια ηλεκτρόδιο το οποίο είναι ασφαλές για μαγνητική τομογραφία.
Μπορεί να σας ενδιαφέρει επίσης:
