Υπερπλασία προστάτη
Η καλοήθης υπερπλασία προστάτη και τα συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό που την συνοδεύουν είναι μία νόσος με σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία των αντρών.
Υπολογίζεται ότι το 10% των αντρών ηλικίας 30 με 40 πάσχουν από υπερπλασία προστάτη και το ποσοστό αυτό αυξάνει σε 80% στις ηλικίες άνω των 70. Τα συμπτώματα λόγω υπερπλασίας προστάτη όπως συχνουρία και δυσκολία στην ούρηση σχετίζονται με σημαντική νοσηρότητα και μειωμένη ποιότητα ζωής, η δε βαρύτητα των συμπτωμάτων επιδεινώνεται με το πέρασμα των χρόνων.
Τα τελευταία 100 χρόνια η κύρια χειρουργική αντιμετώπιση της υπερτροφίας του προστάτη είναι η διουρηθρική προστατεκτομή. Η διουρηθρική προστατεκτομή έχει εξελιχθεί στη μέθοδο TURis η οποία είναι καλά μελετημένη και βελτιώνει σημαντικά τα συμπτώματα ούρησης. Έχει όμως και σημαντική νοσηρότητα όπως αιμορραγία, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, σεξουαλική δυσλειτουργία (κυρίως παλίνδρομη εκσπερμάτιση) και σπανιότερα ακράτεια ούρων.
Αυτή τη στιγμή η διουρηθρική προστατεκτομή είναι η πρώτη επιλογή για προστάτες με μέγεθος ως 80 κυβικά εκατοστά, ενώ για μεγαλύτερους προστάτες ενδείκνυται η ανοικτή προστατεκτομή και οι μέθοδοι ενδοσκοπικής εκπυρήνισης όπως η HoLEP. Και αυτές οι τεχνικές όμως έχουν σημαντικές πιθανότητες επιπλοκών όπως αιματουρία και ακράτεια ούρων.
Για να αντιμετωπιστούν οι επιπλοκές των χειρουργικών επεμβάσεων, έχουν αναπτυχθεί ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές στις οποίες δεν αφαιρείται προστατικός ιστός όπως το Rezum, το iTind και το UroLift. Οι τεχνικές αυτές έχουν ελάχιστες επιπλοκές και μπορούν να γίνουν ακόμα και με τοπική αναισθησία. Το πρόβλημα όμως είναι ότι υπολείπονται σημαντικά σε αποτελεσματικότητα σε σχέση με τη διουρηθρική προστατεκτομή και δεν δίνουν οριστική λύση στο πρόβλημα.
Τι είναι το aquablation;
Η πιο σύγχρονη χειρουργική εξέλιξη στην θεραπεία της υπερτροφίας του προστάτη είναι το σύστημα Αquablation από την αμερικανική εταιρία Procept Biorobotics. Πρόκειται για ένα ρομποτικά ελεγχόμενο σύστημα το οποίο χρησιμοποιεί υδροκοπή υψηλής πίεσης υπό την καθοδήγηση υπερηχογραφήματος σε ζωντανό χρόνο.
Η επέμβαση γίνεται ως εξής: υπό αναισθησία ο ασθενής τοποθετείται σε ύπτια θέση με τα πόδια ψηλά. Στην ουρήθρα εισάγεται ένα εργαλείο με κάμερα και ακροφύσιο ζαφειριού το οποίο κατευθύνει ένα σύστημα υδροκοπής υψηλής πίεσης. Η όλη διαδικασία σχεδιάζεται και παρακολουθείται από συνεχές υπερηχογράφημα του προστάτη σε εγκάρσιο και οβελιαίο επίπεδο μέσω κεφαλής που έχει τοποθετηθεί στο ορθό. Στο τέλος της επέμβασης γίνεται εστιακή αιμόσταση στον αυχένα της κύστης με διαθερμία. Τα κύρια πλεονεκτήματα της τεχνικής είναι η ταχύτητα της επέμβασης ανεξαρτήτου μεγέθους του προστάτη και η δυνατότητα σχεδιασμού και αυτοματοποίησης της επέμβασης με στόχο να προστατευτούν ανατομικές δομές όπως το σπερματικό λοφίδιο , ο αυχένας της κύστης και ο έξω σφιγκτήρας της ουρήθρας. Με τον τρόπο αυτό αφαιρείται το κομμάτι του προστάτη που φράζει ενώ διατηρούνται η εκσπερμάτιση και η εγκράτεια των ούρων.
Αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του Aquablation.
Το Aquablation δεν είναι μια καινούργια πειραματική μέθοδος. Ξεκίνησε να χρησιμοποιείται το 2015 και αυτή τη στιγμή χρησιμοποιείται ευρέως σε Αμερική, Αγγλία και Γερμανία. Έχει έγκριση FDA και συστήνεται ως εναλλακτική του TURis στις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρίας.
Οι κύριες μελέτες αποτελεσματικότητας και ασφάλειας με τις οποίες πήρε έγκριση το Aquablation είναι οι μελέτες WATER I και WATER II. Πρόκειται για προοπτικές, τυχαιοποιημένες μελέτες από πολλαπλά διεθνή νοσοκομεία. Στη μελέτη WATER I η σύγκριση έγινε με τη διουρηθρική προστατεκτομή για προστάτες με μέγεθος 30 με 80 κυβικά εκατοστά ενώ στην μελέτη WATER II για προστάτες με μέγεθος 80 με 150 κυβικά εκατοστά.
Οι μελέτες αυτές για τις οποίες έχουμε δεδομένα σε βάθος πενταετίας, έδειξαν ότι το Aquablation είναι πιο αποτελεσματικό από το TURis για προστάτες με μέγεθος πάνω από 50 κυβικά εκατοστά, με πολύ λιγότερες επιπλοκές και πάρα πολύ χαμηλά ποσοστά παλίνδρομης εκσπερμάτισης.
Η ταχύτητα, η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια της μεθόδου είναι ανεξάρτητη από το μέγεθος του προστάτη, ενώ είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι μελέτες αυτές έγιναν με γιατρούς που είχαν πολύ μικρή εμπειρία από τη μέθοδο και πριν εξελιχθεί η τεχνική με τον εστιακό καυτηριασμό του αυχένα της κύστης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με ειδικούς το να μάθει κανείς να κάνει σωστά με HOLEP έναν προστάτη 150 κυβικά εκατοστά χρειάζεται εμπειρία εκατοντάδων περιστατικών και πάλι υπάρχουν πολύ υψηλά ποσοστά παλίνδρομης εκσπερμάτισης και σημαντικό ποσοστό ακράτειας ούρων.
Σύστημα Hydros
Τον Σεπτέμβριο του 2024, πήρε έγκριση και κυκλοφόρησε στην αγορά η τελευταίας γενιάς πλατφόρμα aquablation, το ρομποτικό σύστημα Hydros. Το σύστημα Hydros έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
- Τεχνητή νοημοσύνη με σύστημα οπτικής αναγνώρισης βασισμένο σε πάνω από 50.000 επεμβάσεις το οποίο αναγνωρίζει κρίσιμα ανατομικά στοιχεία και βοηθάει στο σχεδιασμό της επέμβασης.
- Βελτιωμένη απεικόνιση με τελευταίας γενιάς υπερηχογράφημα και ψηφιακό κυστεοσκόπιο.
- Ρομποτικό σύστημα υδροκοπής χωρίς θερμότητα, το οποίο εκτελεί τη σχεδιασμένη από τον χειρουργό επέμβαση για να αφαιρεθεί ο ιστός που φράσει προστατεύοντας ταυτόχρονα τις κρίσιμες ανατομικές δομές όπως ο σφιγκτήρας και το σπερματικό λοφίδιο.
- Βελτιωμένη εργονομία και καλύτερη και ευκολότερη μετάβαση ανάμεσα στις φάσεις του χειρουργείου.
Aquablation ή HOLEP
Στο πανευρωπαϊκό ουρολογικό συνέδριο που έγινε τον Μάρτιο του 2025 στη Μαδρίτη, ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της μελέτης Water III. Πρόκειται για μια πολυκεντρική προοπτική τυχαιοποιημένη μελέτη που συνέκρινε το aquablation με το holep για προστάτες από 80 ως 180 κυβικά εκατοστά με μέσο όρο τα 100 κυβικά εκατοστά. Το aquablation αποδείχτηκε εξίσου αποτελεσματικό με το holep στην ανακούφιση των συμπτωμάτων από υπερπλασία προστάτη αλλά με πολύ λιγότερες παρενέργειες. Συγκεκριμένη η πιθανότητα παλίνδρομης εκσπερμάτισης ήταν 14,8% στο aquablation έναντι 77,1 στο holep και η πιθανότητα ακράτειας από προσπάθεια ήταν 0% στο aquablation έναντι 9,1% στο holep. Να σημειωθεί ότι αυτά τα αποτελέσματα του holep έρχονται από τα χέρια πολύ έμπειρων χειρουργών και μπορεί να μην ανταποκρίνονται στην καθημερινή ελληνική πραγματικότητα.
