Biopsee

Περινεϊκή fusion βιοψία προστάτη

Προληπτικός έλεγχος για καρκίνο προστάτη.

Οι άντρες μετά την ηλικία των 50 ετών έχουν αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο προστάτη. Η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου προστάτη είναι μεγαλύτερη αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου προστάτη ή αν υπάρχει η γονιδιακή μετάλλαξη BRCA2. Αν το PSA είναι λιγότερο από 1 ng/ml στην ηλικία των 40 ετών ή λιγότερο από 2 ng/ml στην ηλικία των 60 ετών, η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου προστάτη είναι πολύ χαμηλή για πολλά χρόνια.
Ο προληπτικός έλεγχος για καρκίνο προστάτη γίνεται με τη μέτρηση PSA και τη δακτυλική εξέταση του προστάτη. Η δακτυλική εξέταση του προστάτη δεν είναι αρκετά ευαίσθητη και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για τον αποκλεισμό του καρκίνου προστάτη. Η συχνότητα του προληπτικού ελέγχου εξατομικεύεται για κάθε άντρα: κάθε ένα με δύο χρόνια στις περιπτώσεις υψηλού κινδύνου έως κάθε οκτώ χρόνια στις περιπτώσεις χαμηλού κινδύνου. Ο προληπτικός έλεγχος για καρκίνο προστάτη δεν έχει νόημα αν το προσδόκιμο ζωής του άντρα είναι κάτω από 15 χρόνια.

PSA

Το PSA είναι η πιο σημαντική προληπτική εξέταση για τον καρκίνο προστάτη. Το PSA δεν έχει φυσιολογικές τιμές αλλά μια προοδευτική συσχέτιση με την πιθανότητα καρκίνου προστάτη. Η πιθανότητα για καρκίνο προστάτη είναι 6,6% όταν το PSA είναι 0,5  ng/ml και αυξάνει στο 26,9% όταν το PSA είναι 4 ng/ml. Σημαντικές παράμετροι είναι η πυκνότητα του PSA ( η συσχέτιση δηλαδή του PSA με το μέγεθος του προστάτη) και ο ρυθμός αύξησης της τιμής του PSA. Το free PSA χρησιμοποιούνταν παλαιότερα ως ένδειξη για επαναληπτική βιοψία προστάτη αλλά δεν έχει πια θέση στην σημερινή εποχή της πολυπαραμετρικής μαγνητικής του προστάτη. Prostate cancer risk calculator

Η σημασία της σωστής διάγνωσης.

Οι εποχές που κάναμε βιοψία προστάτη στα τυφλά ή που παίρναμε τυχαίες βιοψίες έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Ο καρκίνος προστάτη μπορεί να έχει πολλαπλές εστίες ενώ ταυτόχρονα δεν έχουν όλες οι διαγνώσεις καρκίνου προστάτη την ίδια κλινική βαρύτητα. Σήμερα το ζητούμενο είναι η καλή χαρτογράφηση του προστάτη ώστε ο ουρολόγος να μπορεί να προσφέρει το καλύτερο ογκολογικό και λειτουργικό αποτέλεσμα. Δεν πρέπει να χάνουμε διαγνώσεις και από την άλλη πρέπει να ξεχωρήσουμε τους άντρες με καρκίνο προστάτη στους οποίους μπορούμε να καθυστερήσουμε την θεραπεία ή διατηρήσουμε τη στυτική λειτουργία.

Μαγνητική τομογραφία για καρκίνο προστάτη

Στους άντρες με αυξημένη πιθανότητα για καρκίνο προστάτη υπάρχει ισχυρή σύσταση να γίνεται πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία του προστάτη. Η μαγνητική τομογραφία δεν δίνει διάγνωση για καρκίνο προστάτη αλλά είναι πολύ καλή στο να εντοπίζει κλινικά σημαντικούς καρκίνους προστάτη δηλαδή καρκίνους επικίνδυνους οι οποίοι θα χρειαστούν οπωσδήποτε θεραπεία. Το πόρισμά της μαγνητικής τομογραφίας δίνει μια βαθμονόμηση των ύποπτων περιοχών του προστάτη κατά PI-RADS από ένα έως πέντε. Η πιθανότητα να βρεθεί κλινικά σημαντικός καρκίνος προστάτη είναι 16% σε PI-RADS 3, 59% σε  PI-RADS 4 και 85% σε  PI-RADS 5. Κατά συνέπεια ασθενείς με βαθμολογία από 3 έως 5 έχουν ένδειξη για βιοψία προστάτη. Το βασικό πλεονέκτημα της πολυπαραμετρικής μαγνητικής τομογραφίας του προστάτη είναι ότι  επιτρέπει σε ένα ασθενή, με ανεβασμένο PSA αλλά χαμηλή πιθανότητα για καρκίνο, να αποφύγει την ταλαιπωρία της βιοψίας του προστάτη.

Fusion βιοψία προστάτη

Η βιοψία του προστάτη γίνεται με την καθοδήγηση υπερήχου. Με τους υπερήχους όμως δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε ύποπτες περιοχές στον προστάτη όπως με τη μαγνητική τομογραφία. Εδώ έρχεται να δώσει τη λύση η τεχνολογία επιτρέποντας την επικάλυψη των δεδομένων της μαγνητικής τομογραφίας με τα δεδομένα του υπερήχου σε ζωντανό χρόνο. Αυτή είναι η τεχνολογία της fusion βιοψίας η οποία επιτρέπει στον χειριστή τη λήψη στοχευμένων βιοψιών και όχι τυχαίων όπως γινότανε μέχρι τώρα. Όταν η βιοψία γίνεται με την καθοδήγηση των δεδομένων της μαγνητικής τομογραφίας έχουμε αυξημένα ποσοστά εύρεσης κλινικά σημαντικού καρκίνου προστάτη και μειωμένα ποσοστά εύρεσης μη κλινικά σημαντικού καρκίνου και όλα αυτά με λιγότερα τσιμπήματα στον προστάτη.

Περινεϊκή βιοψία προστάτη

Τα δεδομένα των κλινικών μελετών δείχνουν ότι η βιοψία του προστάτη δια του δέρματος του περινέου υπερτερεί σε σχέση με τη βιοψία δια του ορθού τόσο σε αποτελεσματικότητα όσο και σε ασφάλεια. Η διαπερινεϊκή βιοψία προστάτη έχει υψηλότερα ποσοστά εύρεσης καρκίνου προστάτη ιδίως αν ο καρκίνο βρίσκεται στη κορυφή του προστάτη όπου η απεικόνιση με διορθικό υπέρηχο είναι δύσκολη. Η περινεϊκή βιοψία προστάτη έχει επίσης χαμηλότερη πιθανότητα για ουρολοίμωξη και σηψαιμία. Η σύσταση της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρίας είναι οι βιοψίες προστάτη να γίνονται διαπερινεϊκά.

Προετοιμασία για περινεϊκη βιοψία προστάτη.

Πριν τη βιοψία προστάτη πρέπει να έχει γίνει καλλιέργεια ούρων για τον αποκλεισμό λοίμωξης. Κάποια αντιπηκτικά ή αντιαιμοπεταλιακά θα πρέπει να έχουν διακοπεί. Η περινεϊκή βιοψία προστάτη δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις για προφυλακτική αντιβίωση αλλά συνήθως κάτι δίνεται την ημέρα της επέμβασης. Για να γίνει η συγχώνευση των δεδομένων της μαγνητικής τομογραφίας με τον υπέρηχο θα πρέπει ο γιατρός να έχει στα χέρια του το cd με τα δεδομένα της μαγνητικής τομογραφίας.

Παρενέργειες της βιοψίας προστάτη

Οι πιο συχνές επιπλοκές της βιοψίας προστάτη είναι η εμφάνιση αίματος στα ούρα και στο σπέρμα αλλά τα φαινόμενα εξαφανίζονται μόνα τους σε μερικές μέρες. Υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα ουρολοίμωξης αλλά αυτή είναι πολύ πιο χαμηλή με την περινεϊκή βιοψία. Αν ο ασθενής δεν καταφέρει να ουρήσει μετά τη βιοψία, μπορεί να χρειαστεί να μπει καθετήρας για 2 με 3 μέρες.

Πώς γίνεται η fusion περινεϊκή βιοψία προστάτη;

Το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών στο Μαρούσι διαθέτει το σύστημα Biopsee για στοχευμένες περινεϊκές βιοψίες. Το σύστημα αποτελείται από μία κονσόλα με το λογισμικό συγχώνευσης δεδομένων, ένα μηχάνημα υπερήχων της BK medical και ένα βραχίονα στήριξης. Πάνω στο βραχίονα τοποθετείται η διορθική κεφαλή του υπερήχου και ένα διάτρητο μεταλλικό πλαίσιο με καρτεσιανές συντεταγμένες. 

Ο βραχίονας με την κεφαλή υπερήχου και το σύστημα συντεταγμένων.

Στην κονσόλα εισάγουμε τα δεδομένα της μαγνητικής τομογραφίας και σχεδιάζουμε την ύποπτη περιοχή από όπου θα πάρουμε βιοψία. Η κονσόλα δέχεται επίσης δεδομένα από τον υπέρηχο και τις κινήσεις του βραχίονα. Με βάση αυτά τα δεδομένα το λογισμικό δίνει οδηγίες στο γιατρό για την περιστροφή της κεφαλής και τις ακριβείς συντεταγμένες εισόδου της βελόνας βιοψίας. Ο γιατρός ελέγχει το βάθος εισόδου της βελόνας με βάση τα ζωντανά δεδομένα του υπερήχου. Η ακρίβεια του συστήματος είναι πολύ υψηλή: 0,1 mm για τις κινήσεις και 0,1^ο για την περιστροφή. Για κάθε εξέταση καταγράφονται και αποθηκεύονται ακριβή δεδομένα από τα σημεία λήψης βιοψιών τα οποία δίνονται στον ασθενή και τα οποία μπορεί να συσχετιστούν με τα δεδομένα της ιστολογικής εξέτασης.

3D ανασύσταση των δεδομένων της βιοψίας. Κόκκινο: προστάτης. Μώβ: ύποπτη περιοχη. Κίτρινο:σημείο βιοψίας

Πόσο κοστίζει η περινεϊκή fusion βιοψία προστάτη;

Η σωστή πολυπαραμετρική  μαγνητική τομογραφία του προστάτη είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της fusion βιοψίας προστάτη. Η πολυπαραμετρική μαγνητική προστάτη δεν αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ. Το κόστος της πολυπαραμετρικής μαγνητικής προστάτη στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών είναι 350 ευρώ. Το κόστος της fusion περινεϊκής βιοψίας προστάτη είναι 1300 ευρώ. Η τιμή αυτή είναι για ασφαλισμένο του ΕΟΠΥΥ, για ημερήσια νοσηλεία και περιλαμβάνει ιατρικές αμοιβές.

Η βιοψία προστάτη βγήκε θετική. Τι κάνω;

Η θετική βιοψία προστάτη δίνει ξεκάθαρη διάγνωση για καρκίνο προστάτη. Δεν είναι όμως όλοι οι καρκίνοι του προστάτη ίδιοι. Ανάλογα με την ιστολογική βαθμονόμηση κατά Gleason και το ύψοςς του PSA, γίνεται ταξινόμηση σε χαμηλού, μέσου και υψηλού κινδύνου. Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν τη ριζική προστατεκτομή και την ακτινοθεραπεία. Όμως οι ασθενείς με καρκίνο προστάτη χαμηλού ρίσκου έχουν την επιλογή της ενεργού παρακολούθησης και οι ασθενείς με καρκίνο προστάτη μέσου ρίσκου έχουν την επιλογή της εστιακής θεραπείας. Οι δύο τελευταίες επιλογές θα χρειαστούν επαναληπτικές μαγνητικές τομογραφίες και επαναληπτική βιοψία.

Η βιοψία προστάτη βγήκε αρνητική. Είμαι εντάξει;

Δυστυχώς μία αρνητική βιοψία προστάτη δεν μπορεί να αποκλείσει εντελώς την πιθανότητα ύπαρξης καρκίνου του προστάτη. Αν υπάρχει ισχυρή κλινική υποψία (θετική δακτυλική εξέταση, περαιτέρω άνοδος PSA) είναι πιθανό να χρειαστεί επαναληπτική βιοψία προστάτη.

Μπορεί να σας ενδιαφέρει επίσης:

• Ρομποτική ριζική προστατεκτομή
• Καρκίνος του προστάτη
• Πολυπαραμετρική μαγνητική προστάτη
• Εστιακή θεραπεία με Nanoknife